Debat Tennekes - Blacquière: Vooral Varroa of ook Imidacloprid - 11 juni 2009, Studium Generale, Leiden

Op donderdag 11 juni organiseert Studium Generale van de Universiteit Leiden een debat tussen toxicoloog Dr. Henk Tennekes en bijenonderzoeker Dr. Tjeerd Blacquière over het vraagstuk van de sterk toenemende bijensterfte in Nederland.
Aanvang: 19.30 uur.
Plaats: Lorentzzaal in het Kamerlingh Onnes Gebouw van de Universiteit Leiden (Steenschuur, Leiden).

Download de presentatie: Insecticiden en de Bijensterfte, Henk Tennekes, Studium Generale, Universiteit Leiden, 11 juni 2009

Zie ook: www.nieuws.leidenuniv.nl/nieuws-agenda/b.html

Voor een verslag, zie: http://www.bijensterfte.nl/nl/node/56

Twee dagen later, op zaterdag 13 juni vind in Leiden de jaarlijkse Bijen en Milieumarkt plaats.
zie: www.deleidsebijenmarkt.nl

Comments

wel bijensterfte - geen landbouw in de omgeving

Ik verzorg al jaren een tiental bijenvolken in het centrum van Wassenaar. Deze winter voor het eerst aanmerkelijke last gehad van bijenstrfte: 6 van mijn 9 volken de een na de ander dood (CCD). Varroa beperkt, maar sporadisch indicatie van Nozema gezien. Twee van de drie overgebleven volken produceren dit voorjaar zeer goed: ieder ruim 30 kg honing. Binnen een straal van 5 km is geen noemenswaardige landbouw, zeker geen aardappelen of bieten. Ook binnen 10 km heel weinig landbouw. Het grondwater is vnl kwelwater uit de duinen.
Vraag 1: Hoe is dit te rijmen met de theorie van vergiftiging?
vraag 2: Als ik toch iets wil zeggen tegen goedwillende burgers of tuincentra over bestrijdingsmiddelen, welke middelen kan ik noemen?

Vele oorzaken, maar imidacloprid is overal

Wat betreft uw eerste vraag: bijensterfte kent vele oorzaken. Er is niet één oorzaak die alle bijensterfte kan verklaren. Uit uw beschrijving lijkt het inderdaad niet voor de hand liggend dat imidaclopridblootstelling de hoofd factor is geweest bij de sterfte van uw bijenvolken, maar imidacloprid verspreid zich via oppervlaktwater gemakkelijk in het milieu.

In de bestrijdingsmiddelenatlas is het dichtstbijzijnde meetpunt bij Wassenaar meteen een punt waar imidacloprid ver boven de norm is gemeten: namelijk vlak bij de Westduinweg in Den Haag, niet ver van Wassenaar dus. Op 11 juli 2006 is daar maar liefst 310 ng/l in het kanaalwater gemeten, maar liefst 24x boven de MTR norm! Dat water staat in open verbinding met ander water dat nog dichter bij Wassenaar ligt.

In Wassenaar zelf zijn geen meetpunten, dus de situatie daar is onbekend. In 2004 en 2005 zijn wel grote normoverschrijdingen van imidacloprid in het oppervlaktewater gemeten, net ten noorden van Wassenaar, bij Rijnsburg en Katwijk. De waterdienst heeft de metingen van 2007 en 2008 nog niet vrijgegeven.

Als u uw volken in de winter met een suikersiroop heeft (bij)gevoed is het verder nog denkbaar dat in het water dat is gebruikt voor de suikeroplossing imidacloprid (of metabolieten daarvan waarvan sommige nog schadelijker zijn) heeft gezeten. Op sommige plekken zit er meer dan de norm in het Nederlandse drinkwater, maar ik beschik niet over gevens waar dit wanneer het geval was. De drinkwaternorm is 100 nanogram per liter, ter vergelijking, 0,1 nanogram per honingbij geeft al een waarneembaar effect op het gedrag. Het lijkt echter niet waarschijnlijk dat de oorzaak in uw geval daar gezocht moet worden, zodat aan andere oorzaken moet worden gedacht.

Wat betreft uw tweede vraag, zie voor overzichten van insecticiden op basis van neonicotinoiden:
http://honingbijen.wordpress.com/2009/05/10/insecticiden-om-welke-stoffen-gaat-het-nu-eigenlijk/
en
http://www.vakbladvoordebloemisterij.nl/artikelen/3096/imidacloprid/

Voor een overzicht van alle bestrijdingsmiddelen die zeer giftig zijn voor bijen, zie:
http://www.bijensterfte.nl/sites/default/files/RegulationsBasicInfoHoneybees.pdf

Voor het vermijden van blootstelling van uw bijen aan pesticiden, zie:
http://extension.oregonstate.edu/catalog/pdf/pnw/pnw591.pdf

Recent